Η ενσυνειδητότητα, γνωστή και ως mindfulness, αποτελεί μια πνευματική πρακτική που έχει τις ρίζες της στη βουδιστική παράδοση, αλλά πλέον έχει ενσωματωθεί ευρέως σε διάφορες προσεγγίσεις της σύγχρονης ψυχολογίας και θεραπείας. Ουσιαστικά, είναι η ικανότητα να εστιάζουμε την προσοχή μας στην παρούσα στιγμή, με αποδοχή και χωρίς κριτική διάθεση. Δεν πρόκειται για το άδειασμα του νου, αλλά για την πλήρη επίγνωση των σκέψεών μας, των συναισθημάτων μας και των σωματικών μας αισθήσεων, παρατηρώντας τα όπως έρχονται και φεύγουν, χωρίς να εγκλωβιζόμαστε σε αυτά.
Τι Περιλαμβάνει η Πρακτική
Η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας μας δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχουμε συνειδητά στο παρόν με έναν μη επικριτικό, ευγενικό και συμπονετικό τρόπο. Στους στόχους της περιλαμβάνονται η αυτογνωσία (κατανόηση του εαυτού) και η ικανότητα να παρατηρούμε πιο συνειδητά τον τρόπο που αντιδρούμε σε διάφορες καταστάσεις. Ουσιαστικά, μαθαίνουμε να αποδεχόμαστε ευκολότερα τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, αναπτύσσοντας παράλληλα αυτοσυμπόνια και μειώνοντας την αυτοκριτική.
Οφέλη για την Ψυχική και Σωματική Υγεία
Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει τα σημαντικά οφέλη της ενσυνειδητότητας σε διάφορους τομείς. Συγκεκριμένα, συμβάλλει στη διαχείριση του στρες και του άγχους, καθώς μειώνει τη συμπαθητική λειτουργία και επαναφέρει τη βιοχημική ισορροπία του εγκεφάλου, εστιάζοντας στο παρόν και όχι σε μελλοντικές ανησυχίες.
Επίσης, έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς στη διαχείριση του χρόνιου πόνου, μειώνοντας την αντίληψή του, ενώ ενισχύει την ικανότητα συγκέντρωσης και προσοχής. Άλλα οφέλη περιλαμβάνουν τη ρύθμιση των συναισθημάτων, τη μείωση του μηρυκασμού (σκέψεις για παρελθοντικά αρνητικά γεγονότα), τη βελτίωση της μνήμης και την καλύτερη ποιότητα ύπνου, καθώς μυαλό και σώμα είναι αλληλένδετα.
Τεχνικές Εφαρμογής
Η ενσυνειδητότητα μπορεί να εφαρμοστεί με διάφορους τρόπους, συχνά αρχικά με καθοδήγηση από ειδικό. Μια δημοφιλής προσέγγιση είναι το πρόγραμμα Μείωσης του Στρες με βάση την Ενσυνειδητότητα (Mindfulness-Based Stress Reduction - MBSR) που αναπτύχθηκε από τον Dr. Jon Kabat-Zinn, το οποίο επικεντρώνεται στην επίγνωση της αναπνοής και στην καθιστική μελέτη.
Ωστόσο, η ενσυνειδητότητα μπορεί να ασκηθεί και στην καθημερινότητα. Παραδείγματα αποτελούν ο ενσυνείδητος διαλογισμός (meditation), το ενσυνείδητο περπάτημα (mindful walking), όπου εστιάζουμε σε κάθε βήμα και στην αίσθηση του εδάφους, και η ενσυνείδητη επικοινωνία, όπου ακούμε με προσοχή και ενσυναίσθηση τον συνομιλητή μας, παρατηρώντας τις εκφράσεις του και τον τόνο της φωνής του.
Πηγές:
pneuma.health - Ενσυνειδητότητα (Mindfulness): Η Τέχνη του Παρόντος και της...symvallein.gr - Ενσυνειδητότητα
mandala.gr - Mindfulness ή ενσυνειδητότητα
ertnews.gr - Δέκα ερωτήσεις+ 10 απαντήσεις για το mindfulness(ενσυνειδητότητα)
iatronet.gr - Τι είναι το mindfulness και πώς εφαρμόζεται;
psychology.gr - Η Ενσυνειδητότητα (Mindfulness) στις αγχώδεις διαταραχές