Η Περμακουλτούρα είναι ένα σύστημα σχεδιασμού που βασίζεται στην παρατήρηση των φυσικών οικοσυστημάτων.
Ο όρος, που αποτελεί συντομογραφία των λέξεων «μόνιμη γεωργία» (permanent agriculture) και αργότερα επεκτάθηκε σε «μόνιμη κουλτούρα» (permanent culture), δημιουργήθηκε από τους Αυστραλούς Μπιλ Μόλισον (Bill Mollison) και Ντέιβιντ Χόλμγκρεν (David Holmgren) τη δεκαετία του 1970.Σκοπός της είναι η δημιουργία βιώσιμων, αρμονικών και ανθεκτικών ανθρωπίνων οικισμών και γεωργικών συστημάτων, μιμούμενη τις σχέσεις και τα μοτίβα που συναντώνται στη φύση.
Οι Βασικές Αρχές της Περμακουλτούρας
Η φιλοσοφία της Περμακουλτούρας θεμελιώνεται σε τρεις κεντρικές ηθικές αρχές, οι οποίες καθοδηγούν κάθε διαδικασία σχεδιασμού και δράσης.
- Η πρώτη αρχή είναι η Φροντίδα για τη Γη (Earth Care), η οποία περιλαμβάνει όλα τα έμβια και μη έμβια συστατικά του πλανήτη.
- Η δεύτερη αρχή είναι η Φροντίδα για τους Ανθρώπους (People Care), που εστιάζει στην προαγωγή της αυτο-φροντίδας, της συνεργασίας και της πρόσβασης σε πόρους που εξασφαλίζουν την ευημερία.
- Η τρίτη αρχή είναι ο Δίκαιος Καταμερισμός (Fair Share) ή αλλιώς Επιστροφή του Πλεονάσματος (Return of Surplus), που προτρέπει στη χρήση των πλεονασμάτων (χρημάτων, ενέργειας, υλικών) για την υποστήριξη των δύο πρώτων αρχών, θέτοντας παράλληλα όρια στην κατανάλωση.
Σχεδιασμός και Ζώνες
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά εργαλεία της Περμακουλτούρας είναι ο σχεδιασμός σε ζώνες (zoning). Αυτό το σύστημα οργανώνει τον χώρο γύρω από έναν οικισμό σε κυκλικές ζώνες, με βάση τη συχνότητα πρόσβασης και την ένταση της εργασίας που απαιτείται σε κάθε περιοχή. Η Ζώνη 0 είναι το σπίτι ή το κέντρο του συστήματος. Η Ζώνη 1 είναι ο χώρος που επισκεπτόμαστε πολλές φορές την ημέρα (π.χ., κήπος με βότανα, μικρά λαχανικά). Προχωρώντας προς τα έξω, η Ζώνη 5 είναι η περιοχή της άγριας φύσης, όπου ο άνθρωπος παρεμβαίνει ελάχιστα, επιτρέποντας στα φυσικά συστήματα να λειτουργούν αυτόνομα. Ο σχεδιασμός αυτός μεγιστοποιεί την αποδοτικότητα της ενέργειας και του χρόνου, τοποθετώντας τα στοιχεία που απαιτούν συχνότερη προσοχή πιο κοντά στο κέντρο.
Βασικές Τεχνικές και Εφαρμογές
Η Περμακουλτούρα εφαρμόζεται σε πολλά επίπεδα, από έναν αστικό μπαλκόνι μέχρι μια μεγάλη έκταση γης. Οι τεχνικές περιλαμβάνουν την πολυκαλλιέργεια (συνύπαρξη διαφορετικών ειδών), τη χρήση φυτών συντροφιάς (βοηθώντας το ένα το άλλο), τη δημιουργία δασόκηπων (food forests) που μιμούνται τη δομή ενός φυσικού δάσους για παραγωγή τροφής, και την ορθολογική διαχείριση του νερού μέσω συλλογής βρόχινου νερού, τεχνικών συγκράτησης του εδάφους (όπως τα swales) και χρήσης του γκρίζου νερού.
Έμφαση δίνεται επίσης στη δημιουργία υγιεινού εδάφους μέσω της κομποστοποίησης και της χρήσης φυσικών λιπασμάτων, αποφεύγοντας τα χημικά.
Η Περμακουλτούρα ως Τρόπος Ζωής
Πέρα από τη γεωργία, η Περμακουλτούρα επεκτείνεται και σε μη υλικά συστήματα, όπως η οικονομία, η εκπαίδευση και οι κοινωνικές δομές. Ενθαρρύνει τη μείωση της κατανάλωσης (reduce), την επαναχρησιμοποίηση (reuse) και την ανακύκλωση (recycle) των πόρων. Πρόκειται για μια ολιστική προσέγγιση που επιδιώκει την αυτονομία και την τοπική ανθεκτικότητα, προσφέροντας εργαλεία για να σχεδιάσουμε ένα μέλλον όπου οι ανθρώπινες ανάγκες καλύπτονται χωρίς να καταστρέφεται το περιβάλλον.
Πηγές:
- Wikipedia - Permaculture:
https://en.wikipedia.org/wiki/Permaculture - Permaculture Principles - Ethics and Design Principles:
https://permacultureprinciples.com/ - The Permaculture Research Institute - What is Permaculture?:
https://www.permaculturenews.org/what-is-permaculture/
Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας για πλήθος αναλυτικών άρθρων και πρακτικών οδηγιών:
Σας προσκαλούμε, επίσης, να γίνετε μέλος της κοινότητάς μας στο Facebook