Το Θέατρο Φόρουμ (Forum Theatre) αποτελεί μια επαναστατική και διαδραστική θεατρική μέθοδο, η οποία δεν περιορίζεται στην απλή ψυχαγωγία, αλλά λειτουργεί ως ένα ισχυρό εργαλείο κοινωνικής ανάλυσης, προβληματισμού και αλλαγής. Γεννήθηκε μέσα από το ευρύτερο σύστημα του "Θεάτρου του Καταπιεσμένου" (Theatre of the Oppressed), που ανέπτυξε ο σπουδαίος Βραζιλιάνος σκηνοθέτης και ακτιβιστής Αουγκούστο Μποάλ (Augusto Boal) τη δεκαετία του '70, επηρεασμένος από τις αρχές της "Παιδαγωγικής του Καταπιεσμένου" του Πάουλο Φρέιρε.Στην καρδιά του Θεάτρου Φόρουμ βρίσκεται η ιδέα ότι ο θεατής δεν είναι παθητικός αποδέκτης, αλλά ενεργό μέλος της διαδικασίας. Μια παράσταση Θεάτρου Φόρουμ ξεκινά με την παρουσίαση μιας σύντομης θεατρικής σκηνής ή μιας ιστορίας, η οποία αναδεικνύει ένα υπαρκτό κοινωνικό πρόβλημα, μια αδικία ή μια κατάσταση καταπίεσης –όπως ο ρατσισμός, η ενδοσχολική βία, οι εργασιακές διακρίσεις ή η ξενοφοβία– η οποία τελειώνει με ένα αδιέξοδο.
Η Διαδικασία του "Φόρουμ"
Αφού παρουσιαστεί η «προβληματική» σκηνή, ακολουθεί το "Φόρουμ", δηλαδή η ανοιχτή συζήτηση και παρέμβαση του κοινού. Ένας εμψυχωτής, ο οποίος συχνά αποκαλείται "Τζόκερ" (Joker), ενθαρρύνει τους θεατές, οι οποίοι μετατρέπονται σε "Θεατές-Ηθοποιούς" (Spect-actors), να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις. Όποιος θελήσει, καλείται να ανέβει στη σκηνή και να αντικαταστήσει τον χαρακτήρα που θεωρεί ότι μπορεί να αλλάξει την κατάσταση, παίζοντας ξανά τη σκηνή με διαφορετικό τρόπο, δοκιμάζοντας νέες συμπεριφορές και αντιδράσεις.
Ο Στόχος της Αλλαγής
Ο βασικός στόχος της μεθόδου είναι η ενεργοποίηση του κοινού και η δοκιμή δυνατοτήτων. Το Θέατρο Φόρουμ επιτρέπει στους συμμετέχοντες να «δοκιμάσουν» την εξέγερση, να πειραματιστούν με εναλλακτικές στρατηγικές και να κατανοήσουν πληρέστερα τα κίνητρα των χαρακτήρων που εμπλέκονται σε μια σύγκρουση. Η διαδικασία αυτή δεν προσφέρει μια έτοιμη, μαγική λύση, αλλά δημιουργεί ένα ασφαλές πλαίσιο για την πρόβα της αλλαγής, προάγοντας τον διάλογο και την κριτική σκέψη απέναντι σε καταπιεστικές καταστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, το Θέατρο Φόρουμ μετατρέπεται σε μέθοδο αυτομόρφωσης και συλλογικής μάθησης, γεφυρώνοντας το χάσμα ανάμεσα στην τέχνη και την πραγματική ζωή.
Πηγή: Αναζήτηση Google, με βάση τα αποτελέσματα από το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (theatroedu.gr) και τη Wikipedia.
Για να εμβαθύνετε σε θέματα κοινωνικού προβληματισμού, τέχνης και εκπαίδευσης, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα
Τι είναι το Θέατρο Φόρουμ
Στην καρδιά του Θεάτρου Φόρουμ βρίσκεται η ιδέα ότι ο θεατής δεν είναι παθητικός αποδέκτης, αλλά ενεργό μέλος της διαδικασίας. Μια παράσταση Θεάτρου Φόρουμ ξεκινά με την παρουσίαση μιας σύντομης θεατρικής σκηνής ή μιας ιστορίας, η οποία αναδεικνύει ένα υπαρκτό κοινωνικό πρόβλημα, μια αδικία ή μια κατάσταση καταπίεσης –όπως ο ρατσισμός, η ενδοσχολική βία, οι εργασιακές διακρίσεις ή η ξενοφοβία– η οποία τελειώνει με ένα αδιέξοδο.
Η Διαδικασία του "Φόρουμ"
Αφού παρουσιαστεί η «προβληματική» σκηνή, ακολουθεί το "Φόρουμ", δηλαδή η ανοιχτή συζήτηση και παρέμβαση του κοινού. Ένας εμψυχωτής, ο οποίος συχνά αποκαλείται "Τζόκερ" (Joker), ενθαρρύνει τους θεατές, οι οποίοι μετατρέπονται σε "Θεατές-Ηθοποιούς" (Spect-actors), να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις. Όποιος θελήσει, καλείται να ανέβει στη σκηνή και να αντικαταστήσει τον χαρακτήρα που θεωρεί ότι μπορεί να αλλάξει την κατάσταση, παίζοντας ξανά τη σκηνή με διαφορετικό τρόπο, δοκιμάζοντας νέες συμπεριφορές και αντιδράσεις.
Ο Στόχος της Αλλαγής
Ο βασικός στόχος της μεθόδου είναι η ενεργοποίηση του κοινού και η δοκιμή δυνατοτήτων. Το Θέατρο Φόρουμ επιτρέπει στους συμμετέχοντες να «δοκιμάσουν» την εξέγερση, να πειραματιστούν με εναλλακτικές στρατηγικές και να κατανοήσουν πληρέστερα τα κίνητρα των χαρακτήρων που εμπλέκονται σε μια σύγκρουση. Η διαδικασία αυτή δεν προσφέρει μια έτοιμη, μαγική λύση, αλλά δημιουργεί ένα ασφαλές πλαίσιο για την πρόβα της αλλαγής, προάγοντας τον διάλογο και την κριτική σκέψη απέναντι σε καταπιεστικές καταστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, το Θέατρο Φόρουμ μετατρέπεται σε μέθοδο αυτομόρφωσης και συλλογικής μάθησης, γεφυρώνοντας το χάσμα ανάμεσα στην τέχνη και την πραγματική ζωή.
Πηγή: Αναζήτηση Google, με βάση τα αποτελέσματα από το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση (theatroedu.gr) και τη Wikipedia.
Για να εμβαθύνετε σε θέματα κοινωνικού προβληματισμού, τέχνης και εκπαίδευσης, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα